Data i miejsce urodzenia: Syn Stanisława, urodzony 23.03.1920 roku w m. Ciążeń, powiat Słupca, obecnie województwo wielkopolskie1.
Stopień: Podporucznik w 16 pp.
Zgon: Zmarł w wyniku ran odniesionych w wyniku wybuchu pocisku artyleryjskiego 16.03.1945 r.2
Pochówek: Miejsce pierwotnego pochówku i data ekshumacji nieznane. Upamiętnienie na Cmentarzu Wojennym w Kołobrzegu kwatera C, płyta 51.
Uwagi: W dawnych księgach podawano imię Zygmunt. Tego imienia używa także A. Sroga. H. Kroczyński wskazuje jednak Zbigniewa, choć nie wyklucza przekręcenia imienia.
Tak o ppor. Chrzanowskim pisze A. Sroga:
"Do podporucznika Juraka zgłosił się i trzeci oficer, podporucznik Zygmunt Chrzanowski. Jurak wyznacza go na dowódce 2 plutonu.
- Jutro poznacie się z kolegami. Może ich znacie? Też przyszli dzisiaj z lubelskiej szkoły oficerskiej.
Na razie Chrzanowski dociera do swoich, do 2 plutonu. Chrzanowski ma dwadzieścia pięć lat, pochodzi z Poznańskiego, przed wojną rozpoczął studia prawnicze we Lwowie. "Wykształcony chłopak, zmienia nam się kadra" - konstatuje w myśli dowódca kompanii. (...)
Rankiem przybył do nich nie znany kolega, także podporucznik. Przedstawił się jako nowy liniowy zastępca Juraka:
- Zygmunt Chrzanowski.
Zaimponował obu dowódcom plutonów tym, że przeszedł, nie kryjąc się specjalnie, przez silny niemiecki ostrzał.
- Drobiazg - machnął ręką - mam doświadczenie.
Czerek i Sielicki oczywiście nie wiedzą, że Chrzanowski nieco szarżuje: jest takim samym dowódcą plutonu -2 - jak i oni. Przyszedł do Juraka wkrótce po ich odejściu. Teraz "wizytuje podległe sobie plutony". Są z tej samej lubelskiej szkoły oficerskiej, tam jednak, w wielkim zbiorowisku ludzkim, nie spotkali się.
Minęła 10.00. Na 11.00 wyznaczono początek natarcia. Niemcy wszczynają silny ostrzał artyleryjski. Wiele pocisków pada w rejon 1 batalionu. Odpowiadają pułkowe moździerze 120 mm. Wszyscy trzej oficerowie stoją koło okien. Pod domem padł pierwszy pocisk. Czerek i Sielecki odskoczyli w głąb pokoju. Chrzanowski odwrócił się tyłem do okna. W tym momencie dostaje w plecy wielkim odłamkiem. Rana jest potworna, wyrwany kawał ciała w okolicy serca. Chrzanowski, leżąc, chce coś powiedzieć, nie starcza mu sił"3.
Tak o ppor. Chrzanowskim pisze Juliusz J. Malczewski, podając relację Stanisława Czerka:
"Nasza sytuacja była trudna. Bez przerwy byliśmy nękani ogniem z trzech stron. Pierwszą śmierć widziałem koło godz. 10.00. Na nasze stanowisko przybył nowy oficer w stopniu podporucznika, Franciszek Chrzanowski. Przedstawił się, że jest nowo przydzielonym zastępcą dowódcy kompanii. Był w wieku około 25 lat. Podziwialiśmy go za to, że potrafił przebyć za dnia owe kilkadziesiąt metrów, dzielących nas od stanowiska dowódcy kompanii. Mówił, że w takich sytuacjach posiada doświadczenie. Wraz z nim przybył obserwator do korygowania ognia artylerii. W czasie rozmowy staliśmy naprzeciwko siebie pod lewą ścianą budynku, a rozdzielało nas okno. Niespodziewanie padł pocisk moździerza 120 mm, posypał się tynk i instynktownie nieco uskoczyliśmy, wówczas padł drugi i trzeci pocisk. Porucznik odskakując od jednego okna wychylił się plecami do drugiego i w tym momencie dostał odłamkiem wielkości połowy dłoni w plecy; wyrwało mu klatkę piersiową z sercem. Przypadłem do niego, chciał jeszcze coś powiedzieć i skonał. W nocy pochowaliśmy go po żołniersku pod budynkiem"4.
Przypisy:
1 Księga poległych na polu chwały, 1943-1945, Wydawnictwo MON, Warszawa 1974, s. 157.
2 Hieronim Kroczyński, Kołobrzeska Księga Poległych, Wydawnictwo Kamera, Kołobrzeg 2005, s. 21.
3 Alojzy Sroga, Na Drodze stał Kołobrzeg, Wydawnictwo MON, Kołobrzeg, 1985, s. 454 i 486.
4 Juliusz J. Malczewski, Szesnasty Kołobrzeski, Wydawnictwo MON, Warszawa 1982, s. 266-267. Warto podkreślić, jak w różnych relacjach zmieniają się dane osobowe poległych żołnierzy. Tu poległy oficer jest Franciszkiem.
Źródła:
Wg Kroczyńskiego: CAW III – 75/96 s. 9.
